Edyta Siedleckiwtorek, 11 kwietnia 20236 minut czytanialiczba wyświetleń: 2157Artykuł oceniony na 5.00 / 5Ilość komentarzy: 0
Kauczuk - cała prawda o surowcu
Każdego roku na świecie produkuje się, sprzedaje i zużywa nawet 25 mln ton kauczuku naturalnego i syntetycznego. Ostrożne szacunki mówią, że w ciągu zaledwie dziesięciolecia popyt na ten surowiec wzrośnie o kolejne 30 proc. Produkty wytwarzane na bazie kauczuku są obecne w niemal każdej dziedzinie życia. Poczynając od opon, poprzez przewody elastyczne, wykładziny i aplikacje dla branży medycznej czy przemysłu spożywczego, a kończąc na taśmach do pakowania. To doprawdy imponująca różnorodność. Sprawdźmy zatem, czym właściwie jest kauczuk i jak eksperci widzą jego przyszłość na globalnym rynku surowcowym?
Kauczuk naturalny - co to jest i jak powstaje?
Kauczuk naturalny jest polimerem o nazwie systematycznej cis-poli (1,4-izopren). W typowej próbce kauczuku związek ten stanowi aż 94 proc. objętości. Reszta składników to występujące w roślinie żywice i białka wymieszane z niewielką ilością pyłów i wody.
Naturalny kauczuk powstaje jako efekt mechanizmu obronnego roślin dwuliściennych (w tym kauczukowca brazylijskiego, łac. Hevea Brasiliensis) wydzielających mleczko znane szerzej pod nazwą lateks. Lepka wydzielina chroni bowiem drzewo przed lokalnie występującymi szkodnikami i pasożytami.
Zdjęcie autorstwa Alexey Demidov z Pexels
Właściwości kauczuku naturalnego
Za unikalne właściwości kauczuku naturalnego odpowiada kombinacja polimeru cis-poli (1,4-izoprenu), żywicy i białka. Dzięki temu surowiec cechuje niezwykle wysoka elastyczność i sprężystość, a także odporność na ścieranie i hydrofobowość. W wysokich temperaturach naturalny kauczuk traci jednak swoją pierwotną stabilność, a z kolei w kontakcie z olejami mineralnymi i paliwami zaczyna pęcznieć. W obecności alkoholi i estrów utrzymuje natomiast dobrą stabilność.
Produkcja naturalnego kauczuku
W celu uzyskania jak najwyższej zawartości kauczuku do celów produkcyjnych, lateks się odwirowuje lub odparowuje z niego część wody.
Zachęcamy do zapoznania się z materiałem filmowym nakręconym na azjatyckiej farmie kauczuku naturalnego, na której surowiec jest zbierany i przetwarzany do celów przemysłowych.
Źródło: youtube.com/NoalFarm
Pierwotnie kauczuk naturalny był dzielony na trzy rodzaje identyfikowalne wizualnie, jako:
- bloki
- arkusze,
- krepy.
Kauczuk specyfikowany technicznie TSR (ang. Technically Specified Rubber) pojawił się 50 lat temu w Malezji jako element strategii ustandaryzowania danych określających właściwości surowca. Gatunki TSR, takie jak SMR-10, SIR-20 and SVR-CV60 stanowią dziś około 80 proc. światowej produkcji i konsumpcji kauczuku naturalnego.
Zdjęcie autorstwa Pixabay z Pexels
Zdjęcie autorstwa Pixabay z Pexels
Najwięksi producenci kauczuku naturalnego na świecie
Taśma pakowa Vibac Brązowa 60m/48mmMateriał o dużej wytrzymałości na rozciąganie, zrywanie i ujemne temperatury.
Do koszyka
Premium
Tasma klejaca Solvent Transparentna 24mm/54mUniwersalna, odporna na uszkodzenia mechaniczne i wyjątkowo niskie temperatury.
Do koszyka
Taśma pakowa kauczuk naturalny SOLVENT 48mm/54mSamoprzylepne materiały przystosowane do pracy w ekstremalnych warunkach temperaturowych.
Do koszyka
BestsellerPremium
Taśma klejąca Solvent Transparentna 19mm/60mWąska taśma pakowa przeznaczona do zabezpieczania opakowań przechowywanych w chłodniach.
Do koszyka
Taśma PVC -MEGAMOCNA Biała 48mm/60m SuperTapeEstetyczna taśma o wysokiej przyczepności - do perfekcyjnego zabezpieczania opakowań.
Do koszyka
Premium
Taśma samoprzylepna klejąca maszynowa 48mm/990mProfesjonalna taśma z folii propylenowej przeznaczona do pakowania maszynowego.Taśma maszynowa Jednostronnie klejące ta
Do koszyka
Taśma Papierowa Solvent Brąz 50mm/60mWygodna w użyciu, funkcjonalna taśma papierowa do zabezpieczania opakowań.
Do koszyka
BestsellerEko
Taśmy PVC samoprzylepne Niebieskie 50/66yCichoodwijalna taśma o doskonałych właściwościach klejących.
Do koszyka
Premium
W samej tylko Polsce w 2011 r. wyprodukowano aż 187 tysięcy ton kauczuku syntetycznego, przy czym od roku 2000 produkcja tego surowca w naszym kraju wzrosła o niebagatelne 44%.
Według danych opublikowanych w marcu 2024 r., przez Statista Research Department, światowym liderem w produkcji kauczuku naturalnego na świecie w latach 2020-2021 była Tajlandia. W 2021 r. dostarczyła na rynek 4,83 miliona ton kauczuku naturalnego, co stanowiło około 35 proc. światowej produkcji tego surowca.
Choć kolebką naturalnego kauczuku jest dorzecze Amazonki, aż 90 proc. jego światowej podaży pochodzi z rynku azjatyckiego, w tym oprócz Tajlandii, z Indonezji, Wietnamu i Malezji. W 2021 r. te cztery kraje odpowiadały za około 70 proc. globalnej wartości eksportu kauczuku naturalnego.
Na drugim końcu łańcucha dostaw znajdują się Chiny, które są aktualnie największym na świecie konsumentem kauczuku naturalnego. W 2021 r. Państwo Środka zużyło niemal 5,7 miliona ton tego surowca, co stanowi ponad 40 proc. globalnego zużycia.
Zdjęcie autorstwa Magda Ehlers z Pexels
Może Cię zainteresuje?
Produkty z kategorii: Taśmy z kauczukiem naturalnymDo czego wykorzystuje się kauczuk naturalny?
Głównym miejscem zastosowania kauczuku naturalnego jest przemysł wulkanizacyjny. Surowiec jest używany przede wszystkim do produkcji opon i dętek, ale stanowi także ważny składnik klejów, gumek do ścierania, a nawet zabawek i gryzaków dla dzieci.
Kauczuk naturalny to także niezastąpiony surowiec w produkcji takich przedmiotów jak:
- uszczelki,
- maty i wycieraczki,
- rękawice ochronne,
- nalepki,
- pasy transmisyjne,
- produkty farmaceutyczne,
- amortyzatory,
- węże gumowe,
- taśmy pakowe samoprzylepne,
- kable elektryczne,
- sprzęt sportowy,
- materace.
Kauczuk naturalny w produkcji taśm klejących
Taśmy kauczukowe papierowe lub z tworzywa to produkty do zadań specjalnych. Sprawdzają się wszędzie tam, gdzie niezbędne jest mocne i trwałe połączenie powierzchni.
Do produkcji takiej taśmy do pakowania niezbędny jest klej na bazie kauczuku naturalnego wykazujący ponadprzeciętną siłę klejenia oraz odporność na działanie wilgoci i duże wahania temperatury.
Taśmy solwentowe stosuje się powszechnie do zaklejania opakowań o różnych gabarytach, dlatego sprawdzają się również podczas transportu w trudnych warunkach.
Kauczuk syntetyczny - konkurent czy sprzymierzeniec kauczuku naturalnego?
Historia kauczuku syntetycznego jest dość krótka i sięga raptem drugiej połowy XX w. Poprzez polimeryzację styrenu z butadienem uzyskano wówczas w Niemczech kauczuk styrenowo-butadienowy SBR oraz butadienowy (BR).
Sukcesywny rozwój technologii pozwolił w ostatnich latach na wprowadzenie innych monomerów, takich jak etylen i propylen, które obecnie są szeroko wykorzystywane do produkcji gumy. Syntetyczny kauczuk produkowany na bazie surowców pochodzenia petrochemicznego, jest zatem wytwarzany przez koncerny związane z przetwórstwem ropy naftowej i duże koncerny oponiarskie.
Technologia produkcji tego surowca jest stosunkowo prosta, a zainteresowanym polecamy umieszczony poniżej materiał filmowy.
Źródło: youtube.com/LongmanIndustrialSales
Kauczuk syntetyczny wytwarza się praktycznie na całym świecie, przy czym najwięcej powstaje go w Stanach Zjednoczonych, w Chinach, Japonii, Niemczech, a także w Korei Południowej. Znacznie mniejszy wolumen kauczuku syntetycznego produkowany jest w Afryce (rejon Zatoki Gwinejskiej) oraz Ameryce Południowej i Środkowej (szczególnie w Gwatemali, Brazylii oraz w Meksyku).
Dzięki unikalnej strukturze molekularnej taśmy do pakowania z syntetycznym kauczukiem charakteryzują się wysoką elastycznością i “gumowatością”.
Kauczuk syntetyczny vs kauczuk naturalny na światowym rynku
Wybór między naturalnym surowcem a tworzywem jest natomiast uwarunkowany czynnikami technologicznymi oraz cenami energii i ropy.
Ograniczenia w produkcji kauczuku naturalnego wynikają między innymi z uwarunkowań klimatycznych. To z kolei powoduje, że stale rosnące zapotrzebowanie na kauczuk i wyroby z gumy jest zaspokajane poprzez produkcję kauczuku syntetycznego, wytwarzanego głównie butadienu i styrenu.
Światowa produkcja kauczuku syntetycznego osiągnęła w 2016 r. swój nowy rekordowy wynik – 14,9 mln ton, czyli o ponad 2% więcej niż w poprzednim roku, co z kolei stanowiło ponad połowę łącznej produkcji kauczuku na świecie. Wobec barier produkcji kauczuku naturalnego wskaźnik produkcji kauczuku syntetycznego, powoli lecz systematycznie rośnie. W obu przypadkach, największym ośrodkiem produkcyjnym jest jednak niezmiennie Azja.
Lateks i nitryl
W kontekście rozmów o kauczuku, często pojawia się słowo lateks, z którego obecnie produkuje się między innymi rękawiczki ochronne, prezerwatywy, gumki recepturki, a nawet odzież i elementy bielizny. Czym jest i co warto o nim wiedzieć?
W ujęciu materiałowym lateks to po prostu stabilny koloidalny roztwór (emulsja) cząstek polimerowych zawieszonych w wodzie. Cząsteczki mogą być zarówno naturalne, jak i syntetyczne. Najbardziej rozpowszechniona definicja lateksu odnosi się zazwyczaj do mieszaniny pozyskiwanej z roślin kauczukodajnych.
Fizyczna postać naturalnego lateksu to białawy płyn (mleczko kauczukowe) wyciekający z rośliny po naruszeniu jej zewnętrznej warstwy ochronnej. Nadrzędną funkcją lateksu jest bowiem naprawa powstałej “rany”.
W powszechnej opinii panuje przekonanie, że lateks to inne określenie kauczuku. Choć obie nazwy bywają przez to stosowane wymiennie, nie są synonimami! Lateks i kauczuk to dwa różne surowce powiązane prostą zależnością, w której kauczuk (naturalny lub syntetyczny) jest pozyskiwany z lateksu. Przyjęło się również, że pod nazwą lateks kryje się naturalna guma lateksowa, w szczególności guma niewulkanizowana.
Guma lateksowa jest pozyskiwana bezpośrednio z mleczka kauczukowego po jego zatężeniu. Roślinny surowiec konserwuje się amoniakiem, a na kolejnych etapach produkcji zostaje z niego usunięty nadmiar płynów. Uzyskany tą metodą lateks jest miękki i lepki w wysokich temperaturach, a twardy i sztywny przy niskich. Technologia wulkanizacji opracowana przez Goodyeara sprawiła, że znany dziś wszystkim surowiec jest wyjątkowo elastyczny i odporny na działanie wysokich temperatur oraz wody.
Na rynku dostępne są także produkty wykonane z tak zwanego nitrylu, czyli kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego (NBR). Ten organiczny związek chemiczny jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych rodzajów kauczuku syntetycznego.
Powstaje w wyniku syntezy chemicznej, jako kopolimer akrylonitrylu i butadienu. Kauczuk nitrylowy jest szeroko rozpowszechniony w przemyśle technologicznym, między innymi jako surowiec, z którego powstają nitrylowe rękawice.
Kauczuk naturalny i syntetyczny (w tym jego odmiany) to surowiec, który zawojował światowy rynek i nic nie wskazuje na to, aby jego pozycja miała ulec zmianie. Jeśli uważasz ten artykuł za przydatny, podziel się nim ze znajomymi lub odwiedź nasz blog, gdzie każdego dnia publikujemy nowe, interesujące artykuły.
Zdjęcie autorstwa bagas dwi z pexels
