Danuta CywickaDanuta Cywickaponiedziałek, 24 października 20222 minuty czytanialiczba wyświetleń: 2280
Artykuł oceniony na 5.00 / 5Ilość komentarzy: 0

Brystol czy bristol, jaka jest poprawna pisownia?

Trochę historii w ortografii


Język polski obfituje w zawiłości oraz meandry zasad językowych i ortograficznych. Już w momencie pojawiania się pierwszych dyktand w szkole uczniowie pytają o cel oraz przyczynę pisowni różnej od wymowy czy zasad dotyczących wyjątków. Rozbieżności między zasadami a wyjątkami biorą się między innymi z historii rozwoju języka. Początkowo wiele wyrazów zapisywano tak, jak je słyszano, stąd każdorazowo wyraz mógł wyglądać nieco inaczej. Jeżeli ktoś w tym momencie zapyta no i co z tego? spieszymy z wyjaśnieniem. Trudności pojawiały się w przypadku, gdy jedną literę można było odczytać na kilka sposobów (jak chociażby d czytano jako d, ale także dz, dż czy dź). Nietrudno się  domyślić, że to generowało nieporozumienia. Kiedy już zdano sobie sprawę z chaosu, jaki panuje w polskiej pisowni, postanowiono czym prędzej coś z tym uczynić. I tak pomalutku zaczęto porządkować zasady dotycząc pisowni.

Czarno białe zdjęcie otwartego słownika z długopisem w środku.



Dobry zwyczaj nie pożyczaj?


Nie w języku. System znaków wielu krajów sięga zamierzchłych czasów, kiedy to z jednego – języka praindoeuropejskiego – zaczęły wykształcać się te znane nam dzisiaj. Prowadzi to do prostego wniosku, że nie znajdziemy języka, który byłby w pełni ,,czysty” i wolny od obcych wpływów. Pierwsze zapożyczenia w polszczyźnie pojawiły się wraz z chrześcijaństwem. Za sprawą Czechów przyszło do nas słownictwo pomocne w nazywaniu zagadnień religijnych; takie jak apostoł, msza czy cerkiew.

Zbliżenie na otwartą książkę z czerwonym różańcem.

Podobną historię ma omawiany rzeczownik brystol. Trafił do polszczyzny na przełomie XVIII i XIX wieku. Bristolkarton, bo tak brzmi w oryginalnej formie, w języku niemieckim oznacza 'biały, gładki, gruby, sztywny karton rysunkowy lub kreślarski'. Jednak początków brystolu należy upatrywać w języku angielskim, gdzie zapisywany początkowo jako bristol board oznaczał biały karton. W ciągu użytkowania w powszechnym obiegu pozostał tylko pierwszy człon bristol.

Dłoń trzymająca ołówek nad czystką, białą kartką.



Brystol a… Bristol


Skąd jednak taka, a nie inna nazwa? Znakomita większość słów używanych w dzisiejszych czasach ma swój rodowód i można wyjaśnić ich powstanie. Brystol swoją nazwę wziął od fabryki, w której po raz pierwszy został wyprodukowany. Znajdowała się ona nie gdzie indziej, a właśnie w południowo-zachodniej Anglii, w Bristolu.

Bristol, Anglia, budynek

Skąd zatem ‘igrek’ w brystolu? Otóż większość zapożyczonych rzeczowników pospolitych, które z swojej pierwotnej wersji zapisywane są w formie bri- (jak francuski brillant- brylant, czy niemiecki brikett- brykiet) zapisujemy stosując bry- .



Trudno odnaleźć jedno wytłumaczenie błędnego zapisu. Na fakt, że wciąż możemy się spotkać z (niepoprawnym) zapisem bristol może wpływać chociażby nieznajomość zasad lub skojarzenie z brytyjskim Bristolem lub znanym warszawskim hotelem Bristol. Niekiedy również wyraz ten wymawia się z i, zatem to również może być źródłem błędu w zapisie. Niemniej jednak należy zapamiętać, że pomimo tego, że zdania internautów w tej kwestii są podzielone, Słownik Języka Polskiego PWN jednoznacznie wskazuje na zapisy brystol jako poprawny, odsyłając hiperłączem z niepoprawnej formy bristol.
zielony brystol
Wyślij emailem

    Dodaj swój komentarz

    Zapisz się do naszego Newslettera

    Aby otrzymywać informacje o promocjach i nowościach w naszym sklepie